[K9] HỌC LỊCH SỬ QUA NHÂN CHỨNG

Lịch sử là một môn học đặc thù. Bởi những tri thức lịch sử được hình thành trong quá khứ là điều khó hình dung tưởng tượng với học sinh. Nhưng học Lịch sử là vô cùng cần thiết và quan trọng. Bởi chỉ khi con người biết về quá khứ, trân trọng quá khứ đó là nền tảng cho mỗi công dân sống đẹp hơn, hoàn thành công việc xuất sắc hơn. Lịch sử góp phần cung cấp nhãn quan mới cho con người khi nhìn nhận mọi việc. Việc dạy và học Lịch sử giúp học sinh có tri thức về lịch sử dân tộc, hình thành tình yêu với quê hương đất nước, tự hào với truyền thống vẻ vang của dân tộc.

Học sinh K9 tham gia vào dự án học tập lịch sử qua nhân chứng

Đổi mới phương pháp giảng dạy là một yêu cầu tất yếu với mục tiêu cuối cùng đó là giúp học sinh chủ động tiếp cận và lĩnh hội tri thức, hoàn thiện các kĩ năng phát triển.Thông thường hoạt động học tập của học sinh thường bị bó hẹp không gian trong phòng học, trường học. Mặc dù với điều kiện cơ sở vật chất rất tiến bộ, học sinh không chỉ học qua qua lời giảng các con còn được tham gia học tập qua phim ảnh, qua Internet nhưng phạm vi chính vẫn bó hẹp trong các bức tường.

Với mong muốn được mở rộng không gian học tập, giáo viên đã xây dựng những dự án học tập mà ở đó người học được học qua những nhân chứng lịch cụ thể, gần gũi. Năm học 2022 – 2023, cô Trần Vân Khánh giáo viên lịch sử lớp 9 đã xây dựng dự án học tập Công cuộc chống chủ nghĩa thực dân của Việt Nam sau năm 1945. Qua dự án này, học sinh không chỉ được học qua di tích lịch sử Hỏa Lò mà học sinh còn có hoạt động tiêu biểu của dự án chính là “Phỏng vấn nhân chứng lịch sử”.

Có lẽ việc học qua nhân chứng lịch sử cũng không hẳn là một cách làm mới mẻ bởi lẽ có rất nhiều trường đã từng cho học sinh học qua nhân chứng Lịch sử thường sẽ dưới hình thức talkshow. Một nhân chứng lịch sử sẽ nói chuyện với rất nhiều các bạn học sinh, bằng những câu hỏi cụ thể các bạn học sinh sẽ được nhiều kiến thức. Nhân chứng lịch sử - đó là một loại hình di sản hết sức đặc biệt mà giáo viên có thể khai thác để dạy học. Tuy nhiên, điểm mới trong dự án này của chúng tôi là học sinh sử dụng bài viết sáng tạo với chủ đề: Viết bài phỏng vấn nhân chứng lịch sử thời kì cuộc kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954) hoặc kháng chiến chống Mĩ (1954 – 1975). Với những yêu cầu cụ thể là học sinh tiến hành phỏng vấn ông bà/ người thân…đã trực tiếp sống ở thời kì đó. Thông qua hệ thống câu hỏi và câu trả lời của nhân chứng lịch sử thể hiện được thông tin/ câu chuyện (về hoàn cảnh, sự kiện, cảm xúc…và quan điểm của nhân chứng về sự kiện đó). Bài viết có được thể hiện dưới dạng viết tối thiểu 1200 chữ hoặc quay video/ghi âm tối thiểu 5 phút đảm bảo đủ cấu trúc mở, thân, kết.

Qua bài phỏng vấn trực tiếp chính ông bà/ người thân của mình, các bài học lịch sử trở nên thực tiễn, hiện hữu ngay chính trong gia đình của các con học sinh. Có lẽ đây là cách ngắn nhất để học sinh những bạn chỉ biết đến lịch sử, chiến tranh qua sách vở, qua tranh ảnh lay động trái tim, thấu hiểu và cảm thông, để hiểu hơn về sự tàn khốc của chiến tranh, nỗi đau của chiến tranh còn hiện tại đều được cảm nhận từ chính những người trực tiếp trên chiến trường.

Dưới đây là 2 sản phẩm học tập tiêu biểu đã được trong dự án trong năm học 2022 – 2023 đến từ bạn Hoàng Thiệu Như lớp 9H và Nguyễn Bảo Anh 9E1, mời các bạn đón xem.